Overijssel Toen en Nu Historisch tijdschrift, januari 2023

In het nieuwste nummer van ‘’Overijssel Toen en nu’’(jan. 2023)  vertelt Lamberthe de Jong uitvoerig over de eerste Zwolse vrouwelijke huisarts, Elisabeth Hendrika Hengeveld.

Elisabeth Hengeveld wordt geboren op 2 juli 1884 in Alkmaar. Zij gaat naar de HBS in Haarlem en studeert vanaf 1903 geneeskunde aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. Ze verhuist in 1908 naar Amsterdam. Op 12 mei 1910 studeert ze af en een dag later staat in de Alkmaarsche Courant dat zij is ‘bevorderd’ tot arts.

In datzelfde jaar solliciteert Hengeveld (naar het Sophia Ziekenhuis in Zwolle, maar wordt niet aangenomen. Na enkele tijdelijke aanstellingen in Katwijk, Leeuwarden en Leiden vestigt ze zich in september 1913 in Zwolle. Ze is dan 29 jaar en begint een eigen praktijk als huis- en kinderarts aan de Koestraat 32. Ze wordt in dat jaar ook benoemd als gemeentearts bij de GGD. Ze werkt daar tot haar pensioen in 1949. In deze functie heeft zij diverse taken waaronder het behandelen van mensen die zelf hun medische kosten niet kunnen betalen, onder wie woonwagenbewoners. Vanaf 1914 staat Hengeveld ingeschreven als lid van de Koninklijke Maatschappij voor Geneeskunst. Ze woont achtereenvolgens aan de Walstraat 14, later aan het Van Nahuysplein 9 en ten slotte in Koestraat 28.

Ze zet in 1916 mede de Zwolse afdeling van het Rode Kruis op, is actief bij de tuberculosebestrijding zowel in de provincie als landelijk. In de loop der jaren vervult ze veel bestuursfuncties, bijvoorbeeld bij de Stichting voor Revalidatie in Overijssel, de Vereeniging Tegen de Kwakzalverij en bij de Bond voor Moederschapszorg en Kinderhygiëne.

Hengeveld is bijna vijftig jaar arts in Zwolle geweest en is zelfs in 1961 nog leidster van diverse consultatiebureaus. Voor de volksgezondheid in Zwolle en in de provincie heeft zij veel betekend. Haar werkzaamheden deed zij belangeloos en vaak betaalde zij zelf vaccins. Bij haar pensionering in 1959 schrijft de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant: ‘Men vond haar wel eens onvriendelijk, maar wie haar kende, waardeerde haar welbewust optreden. Zij kon zich laten gelden. Ze was een bekwaam, buitengewoon serieus arts en een goed mens.’ Ook voormalige patiënten zijn vol lof over haar verstandige adviezen. Na haar pensionering werkte Hengeveld toch nog door, totdat zij wegens hartklachten moet stoppen. Elisabeth Hendrika Hengeveld overlijdt op 81-jarige leeftijd op 26 april 1966 in Zwolle.